Chociaż wiele różnych diet zdaje się pojawiać i znikać w mig, dieta FODMAP zyskała solidne uznanie za swoją skuteczność w łagodzeniu objawów zespołu jelita drażliwego (IBS). Wyróżniając się swoim naukowym podejściem do diety, dieta FODMAP może być dla wielu osób drogą do zdrowych jelit.
Czym jest dieta FODMAP?
FODMAP to skrót od fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides and polyols – fermentujących oligosacharydów, disacharydów, monosacharydów i polioli. Są to węglowodany, które są trudne do trawienia dla niektórych osób, powodując objawy takie jak wzdęcia, bóle brzucha i nieprawidłowości stolca.
Dieta FODMAP jest unikalna, ponieważ jej celem jest ograniczenie spożycia tych konkretnych węglowodanów, aby złagodzić występujące objawy. Dietę tę opracowali australijscy naukowcy z Monash University. Od tego czasu zyskała ona znaczną popularność jako efektywna metoda łagodzenia IBS.
Jak działa dieta FODMAP?
Dieta FODMAP składa się z trzech etapów.
Krok 1 – Eliminacja FODMAP
Pierwszym krokiem jest eliminacja z diety produktów bogatych w FODMAP na 6–8 tygodni. To ograniczenie ma na celu oczyścić organizm i zidentyfikować, czy dieta jest skuteczna w łagodzeniu objawów IBS dla danej osoby.
Krok 2 – Ponowne wprowadzenie diety
Następnie stopniowo wprowadza się do diety produkty bogate w FODMAP. Dzieje się to po jednym typie na raz, monitorując jak organizm na nie reaguje. Proces ten pomaga zidentyfikować, które FODMAP wywołują objawy, a które są dobrze tolerowane. Podczas ponownego wprowadzania, istotne jest prowadzenie dziennika diety, zapisując spożyte produkty i napoje oraz występowanie i rodzaj jakichkolwiek objawów.
Krok 3 – Personalizacja diety
W trzecim etapie, dietę należy dostosować do pacjenta ze zmniejszonymi ograniczeniami żywieniowymi. A także ze zwiększoną różnorodnością produktów spożywczych w diecie i ustanowieniem indywidualnej diety możliwej do stosowania na dłuższą metę.
Skuteczność diety FODMAP
Metaanaliza z 2021 roku opublikowana w European Journal of Nutrition wykazała, że dieta skutecznie zmniejsza objawy ze strony przewodu pokarmowego. Poprawia jakość życia pacjentów z IBS. Inne badanie wykazało, że była skuteczniejsza w leczeniu objawów IBS niż dieta zalecana przez UK National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE).
Jednak mimo tych zachęcających wyników, konieczne są dalsze badania, aby ocenić długoterminowe skutki przestrzegania diety FODMAP,. Szczególnie jeśli chodzi o wpływ na mikrobiotę jelitową i stan odżywienia pacjenta.
Wdrożenie diety FODMAP
Dieta FODMAP jest kompleksowa i wymaga świadomego podejścia do żywienia. Pomoc dietetyka jest istotna, szczególnie w fazie eliminacji. Monash University dostarcza zasoby edukacyjne, które są niezbędne dla efektywnego zastosowania i utrzymania diety.
Zarządzanie tą dietą może stanowić wyzwanie dla wielu osób, ze względu na jej skomplikowany charakter. Ta dieta wymaga restrykcyjnego unikania niektórych pokarmów bogatych w FODMAP, które są często powszechne w naszych codziennych dietach. Takie jak cebula, czosnek, jabłka, mleko i pszenica. To wymaga planowania, znajomości składników i czasu na przygotowanie posiłków. Warto pamiętać, że aktualnie na rynku istnieje wiele kateringów, które oferują dietę pudełkową FODMAP. Takie rozwiązanie pozwoli zaoszczędzić czasu w kuchni i na zakupach.
Choć dieta FODMAP nie jest rozwiązaniem dla wszystkich, badania sugerują, że może to być skuteczne narzędzie w walce z IBS. Powinna być ona prowadzona pod nadzorem wykwalifikowanego dietetyka i nie jest to dieta, którą powinniśmy stosować na stałe. Celem jest nauczenie się jak najlepiej kontrolować objawy IBS i utrzymanie jak najbardziej zrównoważonej diety.